Το καλοκαίρι του 2021, και συγκεκριμένα στις 12 Αυγούστου 2021, είχα τη χαρά να παρεβρεθώ με την οικογένειά μου στα Βλιχάτα του Δήμου Ληξουρίου στην τιμητική εκδήλωση για την πρόγιαγιά μου Ρεγγίνα Σπυράτου, η οποία από το 1930 έως και το 1973 προσέφερε τις υπηρεσίες της ως μαμή του χωριού της, τα Βλιχάτα, των γύρω χωριών και της πόλης του Ληξουρίου στην Κεφαλονιά.
ΡΕΠΟΡΤΑΖ – ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ – ΒΙΝΤΕΟ: Ματίνα Σπυράτου
Την εκδήλωση διοργάνωσε ο Σύλλογος των Απανταχού Βλιχωτών με τον Πρόεδρο του Συλλόγου Δημήτρη Ρεπούση να προλογίζει την εκδήλωση, ενώ η εκπαιδευτικός Άννα Συνοδινού – Καμήλου μίλησε για τη ζωή και τη δράση της Ρεγγίνας Σπυράτου μετά από πληροφορίες, που η ίδια συνέλεξε από την οικογένεια του συζύγου της Γιώργου Σπυράτου (και εγγονό της Ρεγγίνας Σπυράτου), αλλά και από τον Χρήστο Σπυράτο, ο οποίος είναι ο μόνος εν ζωή γιος της Ρεγγίνας Σπυράτου, που μπορεί να διηγηθεί ιστορίες από τη ζωή της. Μάλιστα ο ίδιος παρεβρέθηκε στην εκδήλωση και μίλησε συγκινημένος για την αγαπημένη του μητέρα.
Προς το τέλος της εκδήλωσης, ο Σύλλογος έδωσε τιμητική πλακέτα στο γιο της και ανθοδέσμη στην Άννα Συνοδινού – Καμήλου, ενώ πολλοί κάτοικοι που παρακολούθησαν την εκδήλωση, διηγήθηκαν ιστορίες από τα χρόνια της δράσης της. Φυσικά στην εκδήλωση παρεβρέθηκε η οικογένεια της Ρεγγίνας Σπυράτου με το γιο, τα εγγόνια, τα δισέγγονά της και τις οικογένειές τους.
Ποια ήταν η μαμή Ρεγγίνα Σπυράτου;
Η Ρεγγίνα Σπυράτου (το γένος Ρεπούση), του Παναγή και της Αφροδίτης, γεννήθηκε το 1892 στα Βλιχάτα Παλικής (Δήμου Ληξουρίου) και έφυγε από τη ζωή το 1980 σε ηλίκια 88 ετών. Παντρεύτηκε τον Γιώργο Σπυράτο και μαζί του έκανε 3 παιδιά, την Κατερίνα (Κάτε), τον Χαράλαμπο (Μπάμπη) και τον Χρήστο, τα οποία με τη σειρά τους δημιούργησαν τις δικές τους οικογένειες. Απέκτησε από τα αγαπημένα της παιδιά συνολικά 12 εγγόνια και μέχρις στιγμής 17 δισέγγονα. Το τελευταίο της εγγόνι γεννήθηκε το 1981, μόλις ένα έτος, αφού είχε φύγει από τη ζωή. Ο μικρότερος εγγονός της δεν πρόλαβε να τη γνωρίσει από κοντά. Παρόλα αυτά ήταν και αυτός στην εκδήλωση για τη γιαγιά του.
Όλη της τη ζωή την πέρασε στα Βλιχάτα. Προσέφερε τις υπηρεσίες της ως μαμή στα Βλιχάτα, στα γύρω χωριά και στο Ληξούρι για 43 συνολικά χρόνια και συγκεκριμένα από το 1930 έως και το 1973, στην εποχή ανάμεσα στον Α’ και στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου οι υγειονομικές συνθήκες ήταν πραγματικά δύσκολες. Τα νοσοκομεία εκείνης της εποχής ήταν απομακρυσμένα, ενώ το οδικό δίκτυο δεν ήταν κατάλληλα αναπτυγμένο για γρήγορη και ασφαλή μεταφορά των εγκύων. Οπότε ήταν αναγκαία η ύπαρξη γυναικών, που θα προσέφεραν άμεσα τις υπηρεσίες τους σε ετοιμόγεννες μητέρες για την επιτυχή γέννηση των παιδιών εκείνης της εποχής. Το κράτος θέσπισε με νόμο την εκπαίδευση γυναικών στα νοσοκομεία ως μαίες και μία από αυτές ήταν η Ρεγγίνα Σπυράτου, η οποία εκπαιδεύτηκε στο Νοσοκομείο Αργοστολίου δίπλα στον μαιευτήρα κ. Λούζη και με υπευθυνότητα προσέφερε αργότερα τις υπηρεσίες της ως μαμή, όπως έλεγαν τις μαίες τότε.
Πολλά παιδιά τότε από τα χωριά Βλιχάτα, Σκηνέας, Λουκεράτα, Δελλαπορτάτα, Αγία Θέκλη και το Ληξούρι γεννήθηκαν από τα χέρια της. Πολλοί που παραβρέθηκαν στην εκδήλωση ήταν κάποια από τα παιδιά αυτά. Υπολογίζεται ότι πρέπει να έφερε στη ζωή πάνω από 1000 παιδιά εκείνη την εποχή και όλα με 100% επιτυχία, χωρίς καμία απολύτως απώλεια. Μέσα στις υποχρεώσεις της ήταν να παρακολουθεί την έγκυο από την αρχή της εγκυμοσύνης, να ξεγεννά τα μωρά και να φροντίζει τη λεχώνα και το μωρό ακόμα και μετά τη γέννα.
Εκείνη την εποχή συνήθως πήγαινε πεζή στα διπλανά χωριά και σπανίως με κάποιο γαϊδουράκι. Η πληρωμή της ήταν ανάλογη της εποχής. Κάποιες οικογένειες πλήρωναν με χρήματα, ενώ άλλες, που είχαν δυσκολίες, με είδη, όπως κάλτσες, ζάχαρη, καφέ και πολλά άλλα. Μάλιστα τα εγγόνια της θυμούνται ότι είχε ένα συρτάρι γεμάτο αφόρετες κάλτσες, που είχαν δοθεί από αυτές τις οικογένειες.
Τα εργαλεία της δουλειάς της ήταν πολύ απλά. Είχε ένα ειδικό ψαλίδι, μια κυρτή ειδική βελόνα, κλωστή, λαβίδες, λαμέτα, φαρμακευτική σκόνη κατά των μολύνσεων, λαδάκι για το νεογέννητο μωρό και καφέ ως αντισηπτικό για τον αφαλό. Επειδή πολλές φορές ήταν δύσκολο να βρεθεί ιατρός, φρόντιζε και τραύματα, μολύνσεις και κατάγματα των κατοίκων με κύριό της βότανο την αψιθιά, ένα φυτό, που υπάρχει και στη σημερινή εποχή. Επίσης, αν χρειαζόταν μπορούσε να ξεγεννήσει και ζώα. Σύμφωνα με εκείνη την εποχή και τις δοξασίες των ανθρώπων έκανε και γιατροσόφια, ξεμάτιαζε και έριχνε τον κλύδονα.
Σύμφωνα με μαρτυρία, η Ρεγγίνα Σπυράτου σε κάποια γέννα φοβήθηκε τόσο για το μωρό όσο και τη μητέρα και έτσι ζήτησε να φέρουν άμεσα και έναν γιατρό. Όταν αυτός έφτασε της έδωσε συγχαρητήρια για τη διαδικασία, που είχε ακολουθήσει μέχρι και εκείνη τη στιγμή. Το παιδί (κοριτσάκι) ήρθε στη ζωή υγιέστατο με τη βοήθεια και των δυο τους. Όμως, το σημαντικότερο είναι ότι ήταν τόσο καλή, που είχε τις απαραίτητες γνώσεις να αναγνωρίσει έγκαιρα τον κίνδυνο και να προστατέψει με τις δικές της δυνάμεις τη μητέρα και το μωρό μέχρι να φτάσει ο γιατρός. Άλλωστε, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, δεν υπήρξε καμία απώλεια στη διάρκεια των υπηρεσιών της.
Ήταν μια παραδοσιακή μορφή και ικανότατη γυναίκα και μαμή. Για αυτό την προτιμούσαν όλοι. Μάλιστα κατάφερε να ξεγεννήσει με επιτυχία ένα άλλο μωρό (κοριτσάκι) που ερχόταν ανάποδα με τα πόδια αντί με το κεφάλι. Η γυναίκα, μάλιστα που γεννήθηκε τότε, διηγήθηκε τη γέννησή της στην τιμητική εκδήλωση. Αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά της ήταν η λεβεντιά της, η εργατικότητά της και ο αδαμάντιος χαρακτήρας της, ενώ ήταν πολύ καλή σύζυγος και μητέρα. Τα προλάβαινε όλα, ενώ παράλληλα είχε και τις αγροτικές της εργασίες. Η προσφορά της, όπως και άλλων απλών ανθρώπων, δεν αναφέρεται πουθενά και ούτε θα βρείτε καμία γραπτή μνεία για αυτές τις γυναίκες, που εργάστηκαν σε τόσο δύσκολες συνθήκες ζωής και έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους.
Αυτή ήταν η Ρεγγίνα Σπυράτου με την οικογένειά της να είναι πραγματικά υπερήφανη, καθώς προσέφερε τις υπηρεσίες της με ανιδιοτέλεια, χαμόγελο και αγάπη, ενώ η συμβολή της ήταν τεράστια. Και προσωπικά εγώ η Ματίνα Σπυράτου, ως δισέγγονή της, θαυμάζω αυτή την πραγματικά ξεχωριστή γυναίκα, παρόλο που δεν είχα γεννηθεί τότε για να έχω την τύχη να τη ζήσω από κοντά και να μάθω, μέσα από τα δικά της λόγια, τις χιλιάδες ιστορίες και εμπειρίες της. Μπορώ μόνο μέσα από διηγήσεις άλλων να μάθω περισσότερα για αυτήν, ως αξιοθαύμαστη προσωπικότητα της εποχής και γυναίκα, ως σεβαστή σύζυγος, ως πολυαγαπημένη μητέρα, ως υπερπροστατευτική γιαγιά και φυσικά, αυτό που αγάπησε και υπηρέτησε για 43 έτη, ως μαμή της Παλικής Κεφαλονιάς και κυρίως του χωριού της, τα Βλιχάτα.
ΒΙΝΤΕΟ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ