Μέσα στα χρόνια της κρίσης η Ελλάδα απασχόλησε συχνά τα ξένα MME, συνήθως με αρνητικές αναφορές στην οικονομική και πολιτική κατάσταση. Υπήρξαν όμως και φορές που ο πολιτισμός μάς έβγαλε ασπροπρόσωπους.
Σπουδαίοι σύγχρονοι καλλιτέχνες, μεγάλα γεγονότα έγιναν διεθνής είδηση και μας γέμισαν δύναμη, περηφάνια και αισιοδοξία.
Τουλάχιστον εφτά φορές…
Ο Γιώργος Λάνθιμος και τα βραβεία του
SMARTWATCHES ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ - Βρείτε τα στο κατάστημα MySystemLand στο Αργοστόλι
Προμηθευτείτε προαιρετικά και την SIM κάρτα
Πόσα διεθνή βραβεία μπορείς να κερδίσεις μέσα σε λίγα χρόνια και τι δρόμο να διανύσεις από το να κάνεις ταινίες στην Ελλάδα με τον Στέργιογλου και την Παπούλια μέχρι να εμπλέκεις στον προσωπικό σου, weird τον είπανε, κόσμο την Νικόλ Κίντμαν, τον Κόλιν Φάρελ και τη Ρέιτσελ Βάις;
Ο Γιώργος Λάνθιμος από το 2015 μέχρι το 2019, πατώντας φυσικά στον μικρό, εγχώριο, αλλά αριστουργηματικό «Κυνόδοντα» του 2009 και στις διακρίσεις του (βραβείο στις Κάνες, υποψηφιότητα για Οσκαρ), εκτινάχτηκε στην κορυφή του παγκόσμιου σινεμά. Εγινε brand name κι έχει πια μπροστά του τον πιο λαμπρό δρόμο. Ποσο μάλλον που απέδειξε με την «Ευνοούμενη» ότι ακόμα και το πιο «συμβατικό» θέμα, μια ιστορία εποχής με βασίλισσες και ακολούθους, στα χέρια του μπορεί να γίνει συναρπαστικά μοντέρνο και σουρεαλιστικά υπαρξιακό.
Εχουμε και λέμε: το 2015 ο «Αστακός» κέρδισε στις Κάνες το Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής. Το 2017 ο «Θάνατος του ιερού ελαφιού» πήρε το βραβείο σεναρίου στο ίδιο φεστιβάλ. Το 2018 ήρθε το Αργυρό Λιοντάρι στη Βενετία με την «Ευνοούμενη», η οποία έφτασε στα Οσκαρ του 2019 με δέκα υποψηφιότητες, όσες και το «Ρόμα» του Κουαρόν. Κι ας σήκωσε μόνο η Ολίβια Κόλμαν το αγαλματάκι πρώτου γυναικείου ρόλου, προπονημένη από τη Χρυσή της Σφαίρα.
Αχ, αυτά τα Μάρμαρα…
Η πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη περί δανεισμού των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο στην Αθήνα για τις επετειακές εκδηλώσεις του 1821 έκανε τον γύρο του κόσμου. Εγινε κατά τη συνέντευξή του στον βρετανικό «Observer», ξεσήκωσε αντιδράσεις και χαρακτηρίστηκε «γκάφα». Το απέδειξε η απάντηση των εκπροσώπων του Μουσείου που ορθά κοφτά μας είπαν να αναγνωρίσουμε ότι το Βρετανικό Μουσείο είναι ο νόμιμος ιδιοκτήτης και μετά βλέπουμε…
Πριν από πέντε χρόνια (Οκτώβριος 2014) η κυβέρνηση Σαμαρά, τότε, έστρεψε τα διεθνή φλας στον Παρθενώνα, αλλά ως φόντο για την Αμάλ Αλαμουντίν. Μαζί με τους διάσημους δικηγόρους Τζέφρι Ρόμπερτσον και Νόρμαν Πάλμερ, ήρθαν στην Αθήνα για να συζητήσουν τη νομική οδό για τη διεκδίκηση των Γλυπτών. Ατοπο εγχείρημα, ωστόσο, γιατί αν χάσεις την υπόθεση σε ένα διεθνές δικαστήριο, αναγνωρίζεις την κυριότητα του άλλου διά παντός.
Τον Μάρτιο του 2015 οι υποστηρικτές της επανένωσης στην Ελλάδα και το εξωτερικό απογοητεύτηκαν από την άρνηση της Βρετανίας να δεχθεί τη διαμεσολάβηση της UNESCO ώστε οι δύο πλευρές να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να εκκινήσει η συζήτηση. Είχε προηγηθεί (Δεκέμβριος του 2014) η απόφαση του Βρετανικού Μουσείου να παραχωρήσει, ως δάνειο, ένα από τα γλυπτά. Ετσι, ταξίδεψε πρώτη φορά από το 1803, το άγαλμα του θεού Ιλισσού στη Ρωσία για τη μεγάλη έκθεση του Ερμιτάζ για τον εορτασμό των 250 ετών του.
Ο διεθνής Τύπος ασχολήθηκε όμως και με το πιο πρόσφατο περιστατικό των ακατάλληλων συνθηκών για τις αρχαιότητες, όταν, τον Δεκέμβριο του 2018, αποκαλύφθηκε ότι το ταβάνι της αίθουσας του Βρετανικού Μουσείου έσταζε από τα νερά της βροχής!
Το επιβλητικό Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος
Οι ατελείωτες τακτικές συναντήσεις μεταξύ ελληνικού Δημοσίου και Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, οι πρώτες μας επισκέψεις στο εργοτάξιο, η θέα του υδάτινου καναλιού, ο περίπατος στο κατάφυτο πάρκο, τα λαμπερά κτίρια των δύο οργανισμών που έπαιρναν σιγά σιγά σχήμα, τα ασανσέρ που ανέβαζαν τους Αθηναίους στο επιβλητικό στέγαστρο που σαν μαγικό χαλί χαρίζει θέα σε όλη την πόλη, οι πρώιμες παραγωγές, η μετακόμιση, η δοκιμαστική λειτουργία, η συγκρότηση του πρώτου διοικητικού συμβουλίου της ΚΠΙΣΝ Α.Ε., η επίσημη παράδοση εκείνο το βράδυ του Φεβρουαρίου στην κατακόκκινη, κεντρική αίθουσα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
Μέσα στην τελευταία επταετία η σύμβαση που υπέγραψαν τον Μάρτιο του 2009 το Ιδρυμα και το ελληνικό Δημόσιο για την κατασκευή του ΚΠΣΙΝ, πήρε σάρκα και οστά με την υπογραφή του Ρέντζο Πιάνο.
Η Εθνική Λυρική Σκηνή και η Εθνική Βιβλιοθήκη εδώ και μερικά χρόνια στεγάζονται πια –χάρη στα 617 εκατ. που δαπάνησε το Ιδρυμα Σ. Νιάρχος για την ανέγερση του Κέντρου– σε κτίρια αντάξια της ιστορίας τους αλλά και των σύγχρονων προοπτικών τους. Σε συνθήκες μεγάλων δυσκολιών για τη χώρα και την οικονομία το Ιδρυμα έκανε μια αδιανόητη προσφορά στο ελληνικό Δημόσιο.
Οπως είπε και ο διεθνής αρχιτέκτονας του νέου τοπόσημου της Αθήνας, ανήμερα των εγκαινίων: «Αυτός είναι ένας χώρος όπου ο κόσμος θα έρχεται κοντά». Δυόμισι χρόνια μετά και με δεδομένη την αγάπη που έχουν δείξει οι Ελληνες στο ΚΠΙΣΝ, είναι προφανές πως είχε δίκιο…
Οι επιτυχίες του Δημήτρη Παπαϊωάννου
Ηρθε η στιγμή να γνωριστούν όλοι με το βάθος της εικαστικής του παιδείας, τις ελληνικές αρχετυπικές του αναφορές, τον τρόπο που ο Δημήτρης Παπαϊωάννου αναδεικνύει τις αποχρώσεις της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο άνθρωπος που μετέτρεψε την τελετή έναρξης της Ολυμπιάδας της Αθήνας στην πιο καλαίσθητη και εντυπωσιακή παράσταση που παρουσιάστηκε μέσα σε στάδιο αποθεώθηκε τα τελευταία χρόνια σε όλο τον πλανήτη.
Με όχημα τον αριστουργηματικό «Μεγάλο δαμαστή» διεκδίκησε και κέρδισε την παγκόσμια αναγνώριση. Ο κορυφαίος χορογράφος και σκηνοθέτης δημιούργησε για τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση μια παράσταση μεγάλης εικαστικής και καλλιτεχνικής δύναμης, με αναφορές στην ελληνική μυθολογία, σε πίνακες των Μαντένια, Κουρμπέ και Ρέμπραντ ή σε ταινίες όπως η «Οδύσσεια του Διαστήματος» του Κιούμπρικ.
Αλλοτε με χιούμορ και άλλοτε με μελαγχολική διάθεση, η παράσταση πρότεινε ένα ταξίδι με τις αισθήσεις προς τις βασικές δυνάμεις που ο άνθρωπος καλείται να δαμάσει μέσα του για να ολοκληρωθεί.
Ο «Μεγάλος δαμαστής» παρουσιάστηκε στα κορυφαία θέατρα του κόσμου, κέρδισε υποψηφιότητα για Βραβείο Ολίβιε και ο δημιουργός του έγινε ένας από τους λίγους καλλιτέχνες που αμέσως μετά χορογράφησε για το θρυλικό ανσάμπλ της Πίνα Μπάους, ανεβάζοντας με το θρυλικό Χοροθέατρο του Βούπερταλ το «New Piece I – Since she».
Το επόμενο ραντεβού του αθηναϊκού κοινού –και του διεθνούς στη συνέχεια– με τον διανοουμενίστικο μινιμαλισμό του είναι σε λίγους μήνες που κάνει πρεμιέρα η νέα του παραγωγή στη Στέγη.
Η ελληνογερμανική εικαστική έκθεση «documenta 14»
Ανοιξη και καλοκαιράκι του 2017, η Αθήνα της κρίσης και του αντιγερμανισμού δέχτηκε ένα τεράστιο δώρο από την πόλη του Κάσελ, χάρη σε έναν ασυγκράτητο Πολωνό, τον Ανταμ Σίμτσικ, που πολύ μας αγαπούσε και ως χώρα και ως ριζοσπαστική ατμόσφαιρα! Μόλις ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση της 14ης περίφημης εικαστικής έκθεσης «documenta», που οργανώνεται στη μικρή πρωτεύουσα του κρατιδίου της Εσσης από το 1955, πρότεινε –και έπεισε τους πάντες– το εξής πρωτοφανές: η «documenta 14» να μοιραστεί για πρώτη φορά σε δυό πόλεις, το Κάσελ και την Αθήνα μας.
Και γέμισε τέχνη η πρωτεύουσα, παγκόσμια και δυνατή (ε, υπήρξαν και αναθέματα, τα ’χουμε πια ξεχάσει). Ηρθαν και πολλοί ξένοι (κυρίως Γερμανοί), έγραψε ο διεθνής Τύπος, αλλά, το σπουδαιότερο, ταξίδεψε και η Ελλάδα στο Κάσελ, εκεί όπου έγινε το μεγαλύτερο πανηγύρι.
Ελληνες καλλιτέχνες σε κάθε γωνιά της πόλης. Και στην καρδιά της, το μουσείο Fridericianum, απο Ιούνιο μέχρι Σεπτέμβριο, εγκαταστάθηκε η άτυχη και μαραζωμένη μόνιμη συλλογή του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, αυτή που όλο λέει να ανοίξει να μας υποδεχθεί και όλο της βάζουν φρένο. Η τότε διευθύντρια του ΕΜΣΤ Κατερίνα Κοσκινά διάλεξε 180 έργα 82 καλλιτεχνών και είχε τη χαρά να δει ατέλειωτες ουρές να σχηματίζονται για την ελληνική πρωτοπορία από το 1960 και μετά. Μακάρι να τις ξαναδούμε του χρόνου, εδώ στην Αθήνα, στο Φιξ. Μια και καλή και για πάντα.
Ανακαλύφθηκαν οι «Δεσμώτες του Φαλήρου»
Στην τρίτη θέση της λίστας με τις κορυφαίες αρχαιολογικές ανακαλύψεις διεθνώς του αμερικανικού περιοδικού «Archaeology», βρέθηκε το 2016 το πολυάνδριο με τους 80 Δεσμώτες του Φαλήρου. Το εύρημα, που προκαλεί δέος με την εικόνα και την ερμηνεία του καθώς συνδέεται πιθανότατα με το Κυλώνειον Αγος (632 π.Χ.), έκανε τον γύρo του κόσμου όταν αποκαλύφθηκε αναπάντεχα τον Μάρτιο του 2016, κατά τις εργασίες στο Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.
Οι δεσμώτες, τοποθετημένοι με τάξη ο ένας πλάι στον άλλο και δεμένοι με μεταλλικά δεσμά στα χέρια, φαίνεται ότι θανατώθηκαν βίαια. Ωστόσο τους αποδόθηκαν τιμές στην ταφή τους, γεγονός που αποδεικνύει ότι δεν ήταν ξένοι ή κοινοί κατάδικοι, όπως είχε εκτιμήσει η υπεύθυνη της ανασκαφής, Στέλλα Χρυσουλάκη. Οι δύο οινοχόες από μικρές σπονδές που βρέθηκαν δίνουν επιπλέον την ακριβή χρονολόγηση του τάφου στο τρίτο τέταρτο του 7ου αιώνα (650-625 π.Χ.), εποχή του Κύλωνα.
Η εξέταση σκελετικών δειγμάτων που έδειξαν ότι πρόκειται για άντρες, υγιείς, νεαρής ηλικίας στρέφει τις σκέψεις στο ότι πιθανότατα πρόκειται για τα θύματα εκείνης της ταραγμένης περιόδου στην Αθήνα. Ισως είναι οι ευγενείς που ακολούθησαν τον Κύλωνα, όταν επιχείρησε να καταλάβει την εξουσία και θανατώθηκαν έξω από το ιερό των Ευμενιδών, πράξη μέγιστης ιεροσυλίας για τους Αθηναίους. Γι’ αυτό, αν και νικημένοι, είναι θαμμένοι με σεβασμό.
Εγκαίνια στο νέο Μουσείο Γουλανδρή
